Food and Oral Health connection
آگوست 31, 2021ترمیم
نوامبر 18, 2025
چگونه در مطب دندانپزشکی بر ترس‌مان غلبه کنیم؟
ترس از دندانپزشکی یکی از احساساتی است که بسیاری از ما تجربه کرده‌ایم. فقط کافی است نام دندانپزشک را بشنویم تا ضربان قلبمان بالا برود یا کف دست‌هایمان عرق کند! اما واقعیت این است که بیشتر این ترس‌ها قابل کنترل‌اند، فقط باید یاد بگیریم چطور با آن‌ها کنار بیاییم. در این مقاله یاد می‌گیریم چگونه در مطب دندانپزشکی آرام بمانیم و بر اضطراب خود غلبه کنیم تا درمانی راحت‌تر و بدون استرس داشته باشیم.
علت ترس از دندانپزشکی چیست؟
ترس از دندانپزشک معمولاً از کودکی شروع می‌شود. شاید یک تجربه‌ی دردناک، صدای دستگاه‌ها یا بوی مواد دندانپزشکی باعث شده باشد از همان زمان احساس بدی پیدا کنیم.
در بزرگسالی هم ممکن است از موارد زیر بترسیم:
-
تجربه درد در درمان‌های قبلی
-
شنیدن تجربه‌های بد از اطرافیان
-
ترس از تزریق یا صدای توربین
-
احساس بی‌اختیاری هنگام درمان
-
خجالت از وضعیت دندان‌ها
شناخت دقیق منشأ این ترس کمک می‌کند بتوانیم بهتر با آن روبه‌رو شویم و بدانیم از چه چیزی باید عبور کنیم.
درباره ترس‌هایتان با دندانپزشک صحبت کنید
اولین و مهم‌ترین قدم برای غلبه بر ترس از دندانپزشکی، صحبت کردن با دندانپزشک است.
خیلی‌ها تصور می‌کنند باید اضطرابشان را پنهان کنند، اما واقعیت برعکسه. وقتی دندانپزشک بداند از چه چیزی می‌ترسید، می‌تواند با آرامش، توضیح و روش‌های ساده، شما را همراهی کند.
حتی می‌توانید پیش از شروع درمان علامتی تعیین کنید؛ مثلاً اگر دستتان را بالا بردید یعنی لازم دارید درمان متوقف شود تا کمی استراحت کنید. همین حس کنترل، اضطراب را به شکل محسوسی کم می‌کند.
با محیط مطب آشنا شوید
گاهی بخش زیادی از ترس از دندانپزشکی به خاطر «ناشناخته بودن فضا» است.
وقتی وارد مطب می‌شوید، کمی زمان بگذارید تا با محیط، دندانپزشک و پرسنل آشنا شوید. نگاه به فضای آرام، رنگ‌های ملایم و رفتار محترمانه‌ی تیم درمان باعث می‌شود ذهنتان احساس امنیت کند.
اگر از صداها یا بوی مواد دندانپزشکی ناراحت می‌شوید، می‌توانید از دندانپزشک بخواهید موسیقی ملایم پخش شود یا خودتان هدفون بیاورید و آهنگ مورد علاقه‌تان را گوش دهید.
با تنفس و آرام‌سازی استرس را کم کنید
چند دقیقه قبل از شروع درمان، تنفس عمیق و آهسته انجام دهید.
چند ثانیه نفس بکشید، نگه دارید و بعد آرام بیرون دهید.
می‌توانید چشمانتان را ببندید و به چیزی آرامش‌بخش فکر کنید.
اگر اهل مدیتیشن هستید، تمرکز بر تنفس یا تجسم مثبت (مثل تصور لبخند سالم بعد از درمان) تأثیر زیادی دارد.
بهتر است قبل از مراجعه قهوه، نوشیدنی انرژی‌زا یا هر ماده محرک دیگری مصرف نکنید، چون اضطراب را بیشتر می‌کنند.
آگاهی از مراحل درمان، ترس را کم می‌کند
وقتی ندانیم قرار است چه اتفاقی بیفتد، ذهن ما سناریوهای نگران‌کننده می‌سازد.
از دندانپزشک بخواهید قبل از شروع، مراحل درمان را توضیح دهد:
مثلاً بگوید «الان بی‌حسی تزریق می‌کنم، بعد از چند ثانیه درد حس نمی‌کنی.»
این توضیح ساده باعث می‌شود ذهنتان آماده‌تر شود و احساس کنترل داشته باشید.
یادتان باشد دندانپزشکی مدرن با سال‌های گذشته فرق کرده و درمان‌ها بسیار ملایم‌تر و بدون درد انجام می‌شوند.
مراجعه منظم، کلید غلبه بر ترس از دندانپزشکی است
هرچه بیشتر از مطب فاصله بگیرید، اضطرابتان بیشتر می‌شود.
وقتی فقط در زمان درد شدید یا مشکلات جدی به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، درمان‌ها سخت‌تر و طولانی‌تر می‌شوند.
اما مراجعه‌های منظم برای چکاپ و جرم‌گیری دوره‌ای باعث می‌شود محیط دندانپزشکی برایتان آشنا و عادی شود.
در نتیجه ترس کمتر می‌شود و احتمال نیاز به درمان‌های سنگین هم پایین می‌آید.
از همراهی یک فرد نزدیک استفاده کنید
اگر خیلی مضطرب هستید، از یکی از اعضای خانواده یا دوستان‌تان بخواهید همراهتان بیاید.
حضور یک فرد آشنا باعث می‌شود احساس امنیت بیشتری داشته باشید.
می‌توانید از او بخواهید در اتاق انتظار منتظرتان باشد یا در صورت امکان هنگام معاینه کنارتان بنشیند.
حمایت عاطفی در چنین لحظاتی بسیار آرام‌بخش است.
تصویر ذهنی مثبت بسازید
به جای تمرکز بر درد یا اضطراب، سعی کنید خودتان را بعد از درمان تصور کنید؛
با لبخندی زیبا، بدون درد و با حس رضایت.
این تصویر ذهنی مثبت به مغز پیام می‌دهد که درمان، قدمی برای سلامتی است نه تهدیدی برای بدن.
چند روز قبل از مراجعه، هر شب چند دقیقه این تجسم را تمرین کنید تا ذهنتان شرطی شود.
برای ترس‌های شدید از روش‌های درمانی کمکی استفاده کنید
اگر با وجود تمام این روش‌ها هنوز نمی‌توانید وارد مطب شوید یا از شدت اضطراب حالت تهوع و تپش قلب دارید، جای نگرانی نیست.
روش‌های علمی برای درمان فوبیای دندانپزشکی وجود دارد، از جمله:
-
درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک می‌کند افکار منفی را اصلاح کنید.
-
آرام‌بخش‌های ملایم (به تشخیص پزشک): در موارد خاص استفاده می‌شود.
-
هیپنوتراپی یا تکنیک‌های آرام‌سازی ذهنی: برای کنترل اضطراب مفید هستند.
دندانپزشک شما می‌تواند با متخصص روان‌شناس همکاری کند تا راه‌حل مناسبی برایتان پیدا شود.
خودتان را تشویق کنید
هر بار که موفق می‌شوید به دندانپزشک بروید یا درمانی را تمام کنید، برای خودتان پاداش در نظر بگیرید.
می‌تواند یک قهوه، قدم زدن در پارک یا حتی خرید کوچک باشد.
این کار ذهن شما را به شکلی مثبت با تجربه‌ی دندانپزشکی پیوند می‌دهد و دفعات بعد استرستان کمتر خواهد بود.
جمع‌بندی
ترس از دندانپزشک کاملاً طبیعی است، اما نباید اجازه دهیم مانع مراقبت از سلامتی‌مان شود.
با شناخت علت ترس، ارتباط صادقانه با دندانپزشک، تنفس عمیق، مراجعه منظم و انتخاب روش‌های بی‌درد، می‌توانیم تجربه‌ای آرام و بدون اضطراب در مطب دندانپزشکی داشته باشیم.
لبخند زیبا، نتیجه‌ی اعتماد و آرامش شماست.
